Μουσικόν Εγκόλπιον Παρακλητικής - Κύριοι ήχοι
Κωδικός: IEROTHEOS-12
Έχετε
0 προϊόντα στο καλάθι
ΜΟΥΣΙΚΟΝ ΕΓΚΟΛΠΙΟΝ ΠΑΡΑΚΛΗΤΙΚΗΣ
ΚΥΡΙΟΙ ΗΧΟΙ
Περιέχει άπαντα τα ψαλλόμενα εις τας ακολουθίας του Εσπερινού και του Όρθρου, κατά το ΕΙΡΜΟΛΟΓΙΚΟΝ είδος της Μουσικής μας, εις μεν το α' μέρος: Κεκραγάρια, Στιχολογίας, Εσπερινού, Προψαλλομένους στίχους, Αυτόμελα, Θεός Κύριος, Τιμιωτέρα, Πασαπνοάρια, Στιχολογίας Αίνων, Δοξολογίας και Μακαρισμούς, εις δε το β' μέρος περιέχονται άπαντα τα εις την Παρακλητικήν ευρισκόμενα «ιδιόμελα» Τροπάρια από Κυριακής εσπέρας έως και Σαββάτου πρωΐας, πλήν των «προσομοίων», ήτοι: Απόστιχα εσπερινού, Καθίσματα όρθρου, Ειρμούς Κανόνων, Α', Γ', Θ', ωδής, Απόστιχα των Αίνων. Παρεμβάλλονται τα όμοια πρωτότυπα μουσικά κείμενα καταγραφέντα η μελοποιηθέντα υπό του Μουσικωτάτου Πέτρου Πελοποννησίου του Λαμπαδαρίου.
ΠΡΟΛΟΓΟΣ
Κάθε φορά που με την ευκαιρία κάποιας εκκλησιαστικής ακολουθίας έχω τη χαρά να ακούσω τους μεγαλόπρεπους βυζαντινούς μας ύμνους να ψέλνονται από μουσικολογιώτατους ιεροψάλτες, έρχονται στο νου μου τα λόγια του Μ. Βασιλείου, που παρατηρεί ότι για να κάνει πιο εύκολα βιωματικά κατανοητή την αλήθεια της η Εκκλησία ανέμειξε τη μελωδία μετ η διδασκαλία της. Γράφει λοιπόν ο άγιος ότι: "Επειδή το Άγιο Πνεύμα γνωρίζει πως οι άνθρωποι με μεγάλη δυσκολία παιδαγωγούνται στην αρετή και παραμελούν τη σωστή ζωή, μια και έχουν έντονη τη ροπή προς τη ραστώνη, τι κάνει; Ανάμειξε την ευχαρίστηση, που προέρχεται από τη μελωδία, με τη διδασκαλία, ώστε να επηρεαζόμαστε χωρίς να το καταλάβουμε απο την ωφέλεια των λόγων εξ αιτίας της γοητείας των ψαλλομένων. Γίνεται δηλαδή αυτό που κάνουν και οι γιατροί που τα πικρά φάρμακα τα δίνους στους δύσκολους και ανυπόμονους ασθενείς αλείφοντας πολλές φορές τη κούπα που περιέχει το φάρμακο με μέλι. Οι αρμονικές μελωδίες των ψαλμών, λοιπόν, επενοήθηκαν για χάρη μας, ώστε όσοι είναι νεώτεροι στην ηλικία ή γενικώτερα ανώριμοι, ενώ φαίνεται πως ψάλλουν, στην πραγματικότητα παιδαγωγούν τις ψυχές τους".*
Έτσι η εκκλησιαστική ψαλμωδία και η μουσική καθίστανται πριν απο όλα πνευματικές πράξεις. Η σεμνή καλλιέργεια αυτών των πνευματικών πράξεων ξεκίνησε, φυσικά, και ανδρώθηκε στη καρδιά της Ορθοδοξίας μας, στο Πάνσεπτο Οικουμενικό Πατριαρχείο της βασιλίδας των πόλεων, της Κωνσταντινούπολης σε καιρούς δόξας, αλλά και σε χρόνους δύσκολους. Κατά τη διάρκεια των δύο τελευταίων αιώνων (19ος και 20ος), μάλιστα καθιερώθηκε και η ισχύουσα μέχρι τις μέρες μας Παρασημαντική, με τη βοήθεις της οποίας εκτελούνται έκτοτε οι ύμνοι της Ορθόδοξης λατρείας.
Τη σεμνή και σεπτή μουσική παράδοση της Εκκλησίας μας συνεχίζει, καταγράφει και διαδίδει με τα πονήματά του, που περιλαμβάνονται σε τρεις σειρές, την "Αθωνική μουσική ανθοδέσμη", την "Πατριαρχική μουσική κιβωτό" και το "Μουσικό εγκόλπιον παρακλητικής", ο πανοσιώτατος Ιερομόναχος της Ιεράς Μονής Φιλοθέου του Αγίου Όρους, π. Ιερόθεος. Τον μουσικολογιώτατο αυτόν κληρικό είχα τη τιμή και τη χαρά να γνωρίσω από τις κατά καιρούς ενδημίες του στο προσκυνηματικό Ναό του Αγίου Ρηγίνου του Λεβαδέως, Επισκόπου Σκοπέλου, στη Λιβαδειά, όπου με την άριστη εκτέλεση των προς τιμήν του Αγίου εορτίων ύμνων και το σεμνόν ήθος του ελάμπρυνε και, κυριολεκτικά, εκόσμησε τις πανηγύρεις.
Διαβάστε εκτενέστερη περιγραφή του βιβλίου και περιεχόμενα παρακάτω
Δεμένο
Διαστάσεις: 17Χ24
Σελίδες: 512
Εκδότης : Ιερομ. Ιερόθεος
Κύριε ελέησον, Τυπικά, Τρισάγια - Δύναμις, Όσοι εις Χριστόν, Τον Σταυρόν σου... (Δεμένο - σελ. 416)
Ανοιξαντάρια, Μακάριος ανήρ, Κεκραγάρια αργά, Αγιορείτικα - ανέκδοτα και Ιακώβου Πρωτοψάλτου... (Δεμένο - σελ. 400)
Τριαδικά Κυριακῆς, Εὐλογητάρια ἀργά, Ἐκ νεότητός μου, Πεντηκοστάρια ἑωθινά καί Μ. Τεσσαρακοστής. (Δεμένο σελ. 446)
Αι σύντομοι Εκλογαί εις πάσας τας εορτάς, Δεσποτικάς, Ιεραρχών, Θεομητορικάς. (σελ. 400 Δεμένο)
Αργαί Εκλογαί εις: Παναγίαν Γλυκοφιλούσαν Τιμ. Ζώνην της Θεοτόκου... (Δεμένο - σελ. 272)
Αργαί Εκλογαί εις: Τίμιον Πρόδρομον, Τετραήμερον Λάζαρον, Ιερομάρτυρα Χαράλαμπον, Ιερομάρτυρα Σεραφείμ,... (Δεμένο - σελ. 320)
Αργαί Εκλογαί εις: Τίμιον Σταυρόν, Παναγίαν Εικοσιφοίνισσαν Αγιορείτας Οσίους,Αγίους Πάντας, Φιλοθεΐτας Οσίους. (Δεμένο - σελ. 342)
Πρώτη έκδοση των χειρογράφων Ιερομονάχου Ιωάσαφ του Διονυσιάτου. Δούλοι Κύριο εις ήχους: Α', Β', Δ', πλ. β', Βαρύς, πλ. δ'. ... (Δεμένο, σελ. 238)
Δούλοι Κύριον: Συνεσίου Ιβηρίτου ήχος Γ'. Δανιήλ Πρωτοψάλτου ήχος Δ', Χουρμουζίου Χαρτοφύλακος ήχος πλ. β' ... (Δεμένο, σελ. 440)
Μουσικόν Αναστασιματάριον. Έκδοσις Ι. Μ. Φιλοθέου (Δεμένο - σελ. 608)
Πατριαρχική Μουσική Κιβωτός. (Δεμένο - σελ. 640)
ΠΡΟΛΟΓΟΣ
Κάθε φορά που με την ευκαιρία κάποιας εκκλησιαστικής ακολουθίας έχω τη χαρά να ακούσω τους μεγαλόπρεπους βυζαντινούς μας ύμνους να ψέλνονται από μουσικολογιώτατους ιεροψάλτες, έρχονται στο νου μου τα λόγια του Μ. Βασιλείου, που παρατηρεί ότι για να κάνει πιο εύκολα βιωματικά κατανοητή την αλήθεια της η Εκκλησία ανέμειξε τη μελωδία μετ η διδασκαλία της. Γράφει λοιπόν ο άγιος ότι: "Επειδή το Άγιο Πνεύμα γνωρίζει πως οι άνθρωποι με μεγάλη δυσκολία παιδαγωγούνται στην αρετή και παραμελούν τη σωστή ζωή, μια και έχουν έντονη τη ροπή προς τη ραστώνη, τι κάνει; Ανάμειξε την ευχαρίστηση, που προέρχεται από τη μελωδία, με τη διδασκαλία, ώστε να επηρεαζόμαστε χωρίς να το καταλάβουμε απο την ωφέλεια των λόγων εξ αιτίας της γοητείας των ψαλλομένων. Γίνεται δηλαδή αυτό που κάνουν και οι γιατροί που τα πικρά φάρμακα τα δίνους στους δύσκολους και ανυπόμονους ασθενείς αλείφοντας πολλές φορές τη κούπα που περιέχει το φάρμακο με μέλι. Οι αρμονικές μελωδίες των ψαλμών, λοιπόν, επενοήθηκαν για χάρη μας, ώστε όσοι είναι νεώτεροι στην ηλικία ή γενικώτερα ανώριμοι, ενώ φαίνεται πως ψάλλουν, στην πραγματικότητα παιδαγωγούν τις ψυχές τους".*
Έτσι η εκκλησιαστική ψαλμωδία και η μουσική καθίστανται πριν απο όλα πνευματικές πράξεις. Η σεμνή καλλιέργεια αυτών των πνευματικών πράξεων ξεκίνησε, φυσικά, και ανδρώθηκε στη καρδιά της Ορθοδοξίας μας, στο Πάνσεπτο Οικουμενικό Πατριαρχείο της βασιλίδας των πόλεων, της Κωνσταντινούπολης σε καιρούς δόξας, αλλά και σε χρόνους δύσκολους. Κατά τη διάρκεια των δύο τελευταίων αιώνων (19ος και 20ος), μάλιστα καθιερώθηκε και η ισχύουσα μέχρι τις μέρες μας Παρασημαντική, με τη βοήθεις της οποίας εκτελούνται έκτοτε οι ύμνοι της Ορθόδοξης λατρείας.
Τη σεμνή και σεπτή μουσική παράδοση της Εκκλησίας μας συνεχίζει, καταγράφει και διαδίδει με τα πονήματά του, που περιλαμβάνονται σε τρεις σειρές, την "Αθωνική μουσική ανθοδέσμη", την "Πατριαρχική μουσική κιβωτό" και το "Μουσικό εγκόλπιον παρακλητικής", ο πανοσιώτατος Ιερομόναχος της Ιεράς Μονής Φιλοθέου του Αγίου Όρους, π. Ιερόθεος. Τον μουσικολογιώτατο αυτόν κληρικό είχα τη τιμή και τη χαρά να γνωρίσω από τις κατά καιρούς ενδημίες του στο προσκυνηματικό Ναό του Αγίου Ρηγίνου του Λεβαδέως, Επισκόπου Σκοπέλου, στη Λιβαδειά, όπου με την άριστη εκτέλεση των προς τιμήν του Αγίου εορτίων ύμνων και το σεμνόν ήθος του ελάμπρυνε και, κυριολεκτικά, εκόσμησε τις πανηγύρεις.
Ο π. Ιερόθεος, όμως, εκτός απο άριστος εκτελεστής των μαθημάτων των δύο πόλων της Βυζαντινής μας μουσικής Παράδοσης, της Πατριαρχικής και της Αγιορείτικης, είναι και ταλαντούχος ερευνητής της χειρογράφου παραδόσεώς της. Με τα βιβλία του διασώζει και προβάλλει τα μουσικά μαθήματα όχι μόνον των Μεγάλων Αρχόντων Ιεροψαλτών της Βυζαντινής Μουσικής Τέχνης, οι οποίοι διαμόρφωσαν τους δύο αυτούς πόλους, αλλά με τη φιλοπονία, η οποία τον διακρίνει ανέσυρε από την αφάνεια και πολλά άγνωστα μέχρι τις μέρες μας χειρόγραφα Μεγάλων Μουσουργών, που βρίσκονται καταχωνιασμένα στις βιβλιοθήκες διαφόρων αγιορείτικων Μοναστηριών.
Το καινούριο πόνημά του, που με ιδιαίτερη χαρά και τιμή προλογίζω εδώ, αποτελεί τον πρώτον τόμον της σειράς του "Μουσικόν Εγκόλπιον Παρακλητικής" και περιλαμβάνει τα μαθήματα των οκτώ ήχων των ύμνων, που αποτελούν το λειτουργικό βιβλίο της Παρακλητικής.
Άλλοι, προ εμού, γνώστες άριστοι της βυζαντινής μας μουσικής παράδοσης, προλογίζοντας προηγούμενα βιβλία του π. Ιεροθέου, του έχουν αποδώσει τον δίκαιον έπαινον και η φωνή τους έχει μεγαλύτερη αξία από τη δική μου, λόγω της εγκρατούς μουσικής τους παιδείας.
Εγώ θα σταθώ για λίγο στο συμβολισμό της επιλογής του συγκεκριμένου λειτουργικού βιβλίου, που αποτελεί τον κορμό των εκκλησιαστικών ακολουθιών του έτους. Σε όλους μας είναι γνωστό ότι η Παρακλητική στα χέρια των ασήμαντων κατά κόσμον και πτωχών διδασκάλων των σκοτεινών και μακρών χρόνων της τουρκικής αιχμαλωσίας του Ελληνικού Έθνους, αποτελούσε βιβλίο κλειδί. Απ' αυτό το βιβλίο τα σκλαβωμένα ελληνόπουλα κάτω "από το τρεμάμενο φως του κανδηλιού" στο νάρθηκα κάποιας Εκκλησίας ή στην εξοχή τις ώρες της σχόλης από τη καταναγκαστική δουλειά, μάθαιναν να συλλαβίζουν τα ελληνικά γράμματα και μαζί τους την ένδοξη ελληνική ιστορία. Ταυτόχρονα κατηχούντο μέσα από τα τροπάρια στα νάματα της Ορθοδόξου πίστεως, διασώζοντας σε δύσκολους και πονηρούς καιρούς όλα τα στοιχεία εκείνα, που αργότερα, μετά τους απελευθερωτικούς αγώνες της Ελληνικής Επανάστασης του 1821, θα συνέθεταν τη ταυτότητα του νέου Ελληνικού Κράτους.
Στην εποχή μας, που το κίνημα της λεγόμενης Παγκοσμιοποίησης, τείνει να πλημμυρίσει την οικουμένη με τις δικές του οικονομικές και πολιτιστικές αρχές, κάθε προσπάθεια, που βοηθά στην αυτογνωσία μας ως Έθνους και στην ανάδειξη των μακραίωνων πολιτιστικών μας προτεραιοτήτων είναι καλοδεχούμενη.
Πιστεύουμε ότι η προσπάθεια του π. Ιεροθέου, κάτω απ' τη σημαντική, ξεφεύγει από τα στενά πλαίσια της διάσωσης μόνο της μουσικής μας παραδόσεως και αποβαίνει δυναμικό σημαινόμενο για τη διαπίστωση των αλλοτριώσεων, που έχουμε υποστεί ως νεοελληνικό κράτος, ενώ, ταυτόχρονα, γίνεται ισχυρό εφαλτήριο για τη δυναμική αναζήτηση των πραγματικών ριζών της Παραδόσεώς μας.
Αυτό το τελευταίο αποτελεί την ευχή και την προσευχή μας για την εκδοτική πορεία και επιτυχία του παρόντος πονήματος. Στον κατά πάντα δε άξιο εργάτη και άοκνο δημιουργό του, τον π. Ιερόθεο, ευχόμεθα ο δωρεοδότης Τριαδικός Θεός μας να τον χαριτώνει τόσο, ώστε να μας χαρίσει σύντομα και άλλες από τις αξιόλογες έρευνες και μελέτες του.
Με αναστάσιμες ευχές
ο ΜΗΤΡΟΠΟΛΙΤΗΣ ΘΗΒΩΝ ΚΑΙ ΛΕΒΑΔΕΙΑΣ
ΙΕΡΩΝΥΜΟΣ
______
* Μ. Βασιλείου, Ομιλία εις τον Α'. Ψαλμόν, 1, PG 29, 212 C
ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ |
|
|
ΕΙΔΟΣ ΜΕΛΟΥΣ |
ΗΧΟΣ |
ΣΕΛΙΣ |
Κεκραγάριον |
Α' |
1 |
Στιχολογία Εσπερινού |
Α' |
4 |
Προψαλλόμενοι στίχοι |
Α' |
10 |
Στιχηρά αυτόμελα |
Α' |
14 |
Προψαλλόμενοι Στίχοι Αποστίχων |
Α' |
19 |
Θεός Κύριος |
Α' |
21 |
Μεγαλυνάρια Θ' Ωδής |
Α' |
26 |
Πάσα πνοή |
Α' |
33 |
Στιχολογία Αίνων |
Α' |
36 |
Προψαλλόμενοι Στίχοι Αποστίχων |
Α' |
42 |
Δοξολογία |
Α' |
44 |
Δόξα και νυν |
Α' |
51 |
Μακαρισμοί |
Α' |
53 |
Τη Κυριακή εσπέρας |
Α' |
57 |
Τη Δευτέρα πρωί |
Α' |
62 |
Τη Δευτέρα εσπέρας |
Α' |
76 |
Τη Τρίτη πρωί |
Α' |
78 |
Τη Τετάρτη πρωί |
Α' |
83 |
Τη Τετάρτη εσπέρας |
Α' |
90 |
Τη Πέμπτη πρωί |
Α' |
91 |
Τη Πέμπτη εσπέρας
|
Α' |
96 |
Τη Παρασκευή πρωί |
Α' |
98 |
Τη Παρασκευή εσπέρας |
Α' |
100 |
Τω Σαββάτω πρωί |
Α' |
105 |
Θεοτοκία καθημερινά |
Α' |
111 |
Κεκραγάριον |
Β' |
117 |
Στιχολογία Εσπερινού |
Β' |
121 |
Προψαλλόμενοι στίχοι |
Β' |
127 |
Στιχηρά αυτόμελα |
Β' |
134 |
Προψαλλόμενοι Στίχοι Αποστίχων |
Β' |
137 |
Θεός Κύριος |
Β' |
139 |
Μεγαλυνάρια Θ' Ωδής |
Β' |
143 |
Πάσα πνοή |
Β' |
147 |
Στιχολογία Αίνων |
Β' |
150 |
Προψαλλόμενοι Στίχοι Αποστίχων |
Β' |
156 |
Δοξολογία |
Β' |
158 |
Δόξα και νυν |
Β' |
164 |
Μακαρισμοί |
Β' |
166 |
Τη Κυριακή εσπέρας |
Β' |
171 |
Τη Δευτέρα πρωί |
Β' |
175 |
Τη Τρίτη πρωί |
Β' |
190 |
Τη Τρίτη εσπέρας |
Β' |
201 |
Τη Τετάρτη πρωί |
Β' |
204 |
Τη Τετάρτη εσπέρας |
Β' |
216 |
Τη Πέμπτη πρωί |
Β' |
219 |
Τη Παρασκευή πρωί |
Β' |
226 |
Τη Παρασκευή εσπέρας |
Β' |
231 |
Τω Σαββάτω πρωί |
Β' |
235 |
Θεοτοκία καθημερινά |
Β' |
241 |
Κεκραγάριον |
Γ' |
249 |
Στιχολογία Εσπερινού |
Γ' |
253 |
Προψαλλόμενοι Στίχοι
|
Γ' |
259 |
Προψαλλόμενοι Στίχοι Αποστίχων |
Γ' |
263 |
Θεός Κύριος |
Γ' |
265 |
Μεγαλυνάρια Θ' Ωδής |
Γ' |
269 |
Πάσα πνοή |
Γ' |
274 |
Στιχολογία Αίνων |
Γ' |
277 |
Προψαλλόμενοι Στίχοι Αποστίχων |
Γ' |
283 |
Δοξολογία |
Γ' |
285 |
Δοξα και νυν |
Γ' |
292 |
Μακαρισμοί |
Γ' |
294 |
Τη Κυριακή εσπέρας |
Γ' |
299 |
Τη Δευτέρα πρωί |
Γ' |
305 |
Τη Δευτέρα εσπέρας |
Γ' |
320 |
Τη Τρίτη πρωί |
Γ' |
322 |
Τη Τρίτη εσπέρας |
Γ' |
328 |
Τη Τετάρτη πρωί |
Γ' |
331 |
Τη Τετάρτη εσπέρας |
Γ' |
340 |
Τη Πέμπτη πρωί |
Γ' |
343 |
Τη Πέμπτη εσπέρας |
Γ' |
347 |
Τη Παρασκευή πρωί |
Γ' |
348 |
Τη Παρασκευή εσπέρας |
Γ' |
350 |
Το Σάββατω πρωί |
Γ' |
352 |
Θεοτοκία καθημερινά |
Γ' |
353 |
Κεκραγάριον |
Δ' |
359 |
Στιχολογία Εσπερινού |
Δ' |
364 |
Προψαλλόμενοι Στίχοι
|
Δ' |
370 |
Στιχηρά αυτόμελα |
Δ' |
374 |
Προψαλλόμενοι Στίχοι Αποστίχων |
Δ' |
378 |
Θεός Κύριος |
Δ' |
380 |
Μεγαλυνάρια Θ' Ωδής |
Δ' |
384 |
Πάσα πνοή |
Δ' |
391 |
Στιχολογία Αίνων |
Δ' |
394 |
Προψαλλόμενοι Στίχοι Αποστίχων |
Δ' |
400 |
Δόξα και νυν |
Δ' |
402 |
Δοξολογία |
Δ' |
405 |
Μακαρισμοί |
Δ' |
411 |
Τη Κυριακή εσπέρας |
Δ' |
415 |
Τη Δευτέρα πρωί |
Δ' |
421 |
Τη Δευτέρα εσπέρας |
Δ' |
433 |
Τη Τρίτη πρωί |
Δ' |
434 |
Τη Τρίτη εσπέρας |
Δ' |
441 |
Τη Τετάρτη πρωί |
Δ' |
443 |
Τη Πέμπτη πρωί |
Δ' |
453 |
Τη Παρασκευή πρωί |
Δ' |
461 |
Τη Παρασκευή εσπέρας |
Δ' |
463 |
Τω Σαββάτω πρωί |
Δ' |
464 |
Θεοτοκία καθημερινά |
Δ' |
468 |
ΠΡΟΚΕΙΜΕΝΑ ΤΗΣ ΕΒΔΟΜΑΔΟΣ |
|
|
Τη Κυριακή εσπέρας |
πλ. δ'. |
475 |
Τη Δευτέρα εσπέρας |
Δ' |
476 |
Τη Τρίτη εσπέρας |
Α' |
477 |
Τη Τετάρτη εσπέρας |
πλ. α'. |
479 |
Τη Πέμπτη εσπέρας |
Δ' |
480 |
Τη Παρασκευή εσπέρας |
Βαρύς |
482 |