Ιδού και πάλιν φιλόμουσε αναγνώστα, διά της βοηθείας του Αγίου Τριαδικού Θεού ημών, προσφέρομεν εις τας φιλομούσας χείρας σου τον Δ’ τόμον της μουσικής σειράς υπό τον γενικόν τίτλον «ΒΙΒΛΟΣ ΠΑΝΝΥΧΙΔΟΣ» και ειδικόν «ΠΟΛΥΕΛΕΟΙ Γ’».
Και εις τον παρόντα τόμον προσφέρομεν εκ του ακενώτου μουσικού θησαυρού της Βυζαντινής Εκκλησιαστικής μας Μουσικής, Πολυελέους διαφόρων γνωστών αλλά κυρίως αγνώστων και αφανών Μουσικοδιδασκάλων του παρελθόντος προς γνώσιν, διάσωσιν και διάδοσιν των μουσικών των πονημάτων αλλά και προς μόρφωσιν των επιθυμούντων.
Εις τας Εορτάς της Αγιωτάτης μας Εκκλησίας εκτός των μεγάλων Δεσποτικών, Θεομητορικών και Προδρομικών Εορτών εορτάζομεν και Αγίους εις τους οποίους έχομεν ιδιαιτέραν ευλάβειαν και πνευματικήν αλλοίωσιν.
Χάριν αυτής της ευλαβείας, υμνογραφήσαμεν και εμελοποιήσαμεν, συμφώνως με το πρότυπον των υμνογραφιών του Αειμνήστου π. ΓΕΡΑΣΙΜΟΥ του «Μικραγιαννανίτου» Υμνογράφου της Μ. τ. Χριστού Εκκλησίας ΕΚΛΟΓΑΣ εις οκτώ στίχους μετ’ εφυμνίων εις Εορτάς Αγίων αλλά κατά το αξίωμα ή τον τίτλον που τους έχει δώσει η Αγία μας Εκκλησία.
Ως είναι γνωστόν η Εκλογή αποτελείται από δύο μέρη. Το πρώτον είναι ψαλμικός στίχος ανάλογος του αξιώματος ή της ιδιότητος του υμνουμένου Αγίου και το δεύτερον μέρος είναι ένα εφύμνιον προς τον τιμώμενον Άγιον.
Κλασσικόν παράδειγμα εις το οποίον ημπορούμεν να εντρυφήσωμεν είναι ο Πολυέλεος «ΛΟΓΟΝ ΑΓΑΘΟΝ» υπό του ΘΕΟΔΩΡΟΥ ΠΑΠΑΠΑΡΑΣΧΟΥ του «Φωκαέως».
Προς τιμήν και δόξαν λοιπόν των Αγίων που θα θέλαμε να υμνολογήσωμεν εγράφησαν και τα εφύμνια εις τας κατωτέρω Εκλογάς αναλόγως της θέσεως και του αξιώματος των υμνουμένων Αγίων μας.
Εις τας Αγρυπνίας και Παννυχίδας ως είναι γνωστόν, εις όλας τας Ι. Μονάς του Αγίου Όρους αλλά και εκτός, ψάλλονται οι στίχοι που ο σοφώτατος μοναχός ΝΙΚΗΦΟΡΟΣ ΒΛΕΜΙΔΗΣ εξέλεξε εκ του Ιερού Ψαλτηρίου αναλόγως με τας διαφόρους εορτάς, εις μέλος σύντομον και εις ήχον πλ.β’. τον νενανώ, οι οποίοι μελοποιημένοι άπαντες ευρίσκονται εις το έτερον ημέτερον πόνημα υπό τον τίτλον «ΒΙΒΛΟΣ ΠΑΝΝΥΧΙΔΟΣ, ΠΟΛΥΕΛΕΟΙ Α’».
Εν αναλύσει αι Εκλογαί ευρίσκονται ως εξής:
Εις εορτάς και Εικόνας της Υπεραγίας Θεοτόκου, εις Αγίους Προφήτας, εις Αποστόλους, εις Ιεράρχας, εις Μάρτυρας, εις Μεγαλομάρτυρας, εις Ιερομάρτυρας, εις Νεομάρτυρας, εις Οσίους Πατέρας, εις Οσίας Γυναίκας, εις Οσιοπαρθενομάρτυρας Γυναίκας, και εις Αγίους Αναργύρους.
Ξεχωρίζοντας τας εορτάς των Αγίων μας εις τας υποδιαιρέσεις των ιδιωμάτων και χαρισμάτων, φρονούμεν ότι ημπορούμεν καλλύτερα να υμνήσωμεν έναν Άγιον.
Χάριν παραδείγματος αναφέρομεν τους Αγίους Νεομάρτυρας.
Όταν γράφομεν «Χαίροις της Εκκλησίας νέον φυτόν…» ημπορούμεν να υμνήσωμεν τον Άγιον Νεομάρτυρα γνωρίζοντας και ημείς και οι ακούοντες το Πρόσωπον του τιμωμένου Αγίου καθαρώτερον.
Το αυτό και διά τας Παρθενομάρτυρας Γυναίκας κ.λ.π.
Ο ήχος διά του οποίου εμελοποιήσαμεν τας αργοσυντόμους Εκλογάς είναι ο κλασσικός των αργών μαθημάτων, ο σοβαρός και ηγεμονικός πλ.δ’. Βεβαίως το μέλος των Εκλογών κατά την τεχνοτροπίαν του, επιδέχεται και την εισαγωγήν και άλλων ήχων ως φαίνεται και εις τας έως τώρα γνωστάς Εκλογάς.
Πολλάς και από ψυχής οφείλω να εκφράσω τας υιϊκάς μου ευχαριστίας προς τον Θεοφιλέστατον Επίσκοπον Θερμών κ.κ. ΔΗΜΗΤΡΙΟΝ διά την μεγίστην προς εμέ τιμήν της ευλογίας και προλογήσεως του παρόντος ταπεινού συγγράμματος.
Εισέτι πολλάς και από καρδίας ευχαριστίας οφείλω προς τον Πανοσιολογιώτατον Καθηγούμενον της Ιεράς Μονής Άνω Ξενιάς κ. ΝΕΚΤΑΡΙΟΝ ΥΦΑΝΤΙΔΗΝ διά την συμμετοχήν του εις το παρόν πόνημα, την έμπρακτον αγάπην του και την σοφή τοποθέτησίν του περί της μουσικής.
Τέλος θερμάς ευχαριστίας οφείλω εις τον «Άρχοντα Πρωτοψάλτην της Ι. Μητροπόλεως Πειραίως» κ. ΣΤΑΥΡΟΝ ΠΗΛΙΟΥΡΑ, μουσικολογιώτατον εργάτην και θεραπευτήν της του θείου Δαμασκηνού υψηλής τέχνης, διά την προ ετών φιλάδελφον σχέσιν μας, τας συμψαλμωδίας και τας από καιρού εις καιρόν συναντήσεών μας και την ανταλλαγή απόψεων και γνώσεων.
Εύχομαι θερμώς δι’ όλους ψυχωσωματικήν υγείαν.
Μετά την αποδοχήν του ετέρου πονήματος του περιέχοντος τας εκλογάς κατ’ επιλογήν υπό του ΝΙΚΗΦΟΡΟΥ ΒΛΕΜΙΔΟΥ και εκδοθέντος υπό τον τίτλον «ΑΘΩΝΙΚΗ ΜΟΥΣΙΚΗ ΑΝΘΟΔΕΣΜΗ» τόμος 7ος εις ήχον πλ.δ’, ευελπιστούμεν ότι και η παρούσα μουσική εργασία θα εξυπηρετήσει το ιερόν αναλόγιον η οποία γίνεται μόνον διά την δόξαν του Θεού και των Αγίων μας την παραδίδομεν ευχόμενοι εις τους ψάλλοντας και υμνούντας τους Αγίους, πλουσίαν την ανταπόδωσιν εν τω νυν αιώνι και εν τω μέλλοντι, συμψάλλοντας ες αεί μετά των νυν υμνουμένων Αγίων μας, και πάντας τους Δικαίους. Αμήν.
Έγραφον εν τη
Ι. Μονή Αγ. Τριάδος
Πέντε Βρύσες
Τη 24-8-2017
Αρχιμ. Ιερόθεος
English
German
Română
French
Login