Τα τρία όπλα της σωτηρίας μας

Ο ΥΜΝΟΣ ΤΗΣ ΕΛΠΙΔΟΣ

«Η ελπίδα στον Θεόν είναι αθάνατη, αμετάτρεπτη, αμετακίνητη,
δεν δέχεται μεταβολήν, δημιουργεί κάθε ασφάλειαν και κάνει ακαταμάχητον
εκείνον, που την χρησιμοποιεί με ακρίβεια και με την πρέπουσα διάθεση»
(Αγ. Ιωάννης ο Χρυσόστομος)

Το θεοδώρητον και θεοφώτιστον Ευαγγέλιον, ενώ έχει πολλά κείμενα για την Πίστη και την Αγάπη, και σε κάποιες Επιστολές του ο Απόστολος Παύλος έχει γράψει τον Ύμνον της Αγάπης (Α' Κορ. ΙΓ') και τον Ύμνον της Πίστεως (Έβρ. ΙΑ' και ΙΒ'), δεν βρίσκουμε κάτι αντίστοιχον και για την Ελπίδα στον Θεόν. Και η Ελπίδα είναι και θεωρείται προϋπόθεση για να μπορούν να ριζώσουν και να ανθοφορήσουν τόσον η Πίστη, όσον και η Αγάπη. Γιατί όποιος δεν ελπίζει, δεν μπορεί να πιστέψη ούτε να αγαπήση. Βεβαίως για την Ελπίδα γίνεται λόγος πολύς σε πολλά σημεία του Ευαγγελίου, αλλά είναι λόγια διάσπαρτα και μεμονωμένα και όχι ως ένα συγκροτημένον κείμενον, όπως γίνεται για την Αγάπη και την Πίστη. Ειναι ένας πνευματικός αντίλαλος μέσα στις σελίδες της Καινής Διαθήκης.

Στην απορίαν αυτή, λογική κατά πρώτον, αλλά όχι και κατά δεύτερον, διότι τα πνευματικά θέματα δεν αντιμετωπίζονται με την λογικήν του κόσμου, αλλά με την λογικήν του Θεού, θα μπορούσε να δοθή η απάντηση ότι εξαρτάται από τον τρόπον της δεκτικότητας του άνθρωπου. Αλλιώς δέχεται η ψυχή το μυστήριον της Πίστεως και της Αγάπης και αλλιώς το μύστηριον της Ελπίδος, που καταργεί κάθε άλλην λογικήν και μένει μόνον το θείον έλεος στην θέση της λογικής. Η Ελπίδα είναι έμφυτη στην ανθρώπινη καρδιά, αλλά ο άνθρωπος δυναστεύεται περισσότερον από την λογικήν εκτίμησιν των πραγμάτων. Γι' αυτό και συνειδητοποιεί με διαφορετικόν τρόπον την ελπίδα, που την βλέπει ως μία εναλλασσόμενη μορφή του θείου ελέους, που άλλοτε παρέχει τα ελπιζόμενα και άλλοτε τα στερεί, κατά τα κριτήρια της απρόσιτης σε μας Θείας Σοφίας. Ο Θεός μόνον γνωρίζει πάντοτε τι και πότε πρέπει να δοθή στον άνθρωπον το ελπιζόμενον και πότε πρέπει να αναβληθή προς όφελος και προς σωτηρίαν μας.

Είναι βαθύτατη, απρόσιτη και απερινόητη η αγάπη και η πρόνοια του Θεού για τον καθένα μας, γι' αυτό ας μη προσπαθούμε να κατανοήσουμε και προπαντός να ερμηνεύσουμε το πώς αποφασίζει και πώς ενεργεί ο Θεός για τον καθένα μας. Ας αρκούμεθα λοιπόν στην αμέριστη πίστη στον Θεόν, ο οποίος:

-«Πάντας ανθρώπους θέλει σωθήναι και εις επίγνωσιν αληθείας ελθείν» (Α' Τιμ. Β' 4).

Με αυτήν την πίστη θα περισυλλέξουμε κάθε ευαγγελικόν ρήμα περί της Ελπίδος και θα συναπαρτίσουμε ταπεινά τον πολύφωνον και υπερτέλειον και υπέρλαμπρον ύμνον της Ελπίδος, ως μία κορυφαία δωρεά του Υψίστου σε όλους μας, μια δωρεά, πού μας εμπνέει συνεχώς το ουράνιον αίσθημα της Ελπίδος και για τα μικρά και για τα μεγάλα, διότι γνωρίζει ότι έχουμε πρωταρχικήν ανάγκην την ελπίδα και ότι μόλις την χάσουμε, τότε απελπιζόμαστε και χάνουμε τα πάντα.

Στο σημείον αυτό πρέπει να τονισθή ότι μιλούμε για την ελπίδα προς τον Θεόν και όχι στις ανθρώπινες και γήινες δυνάμεις, διότι ο Θεός δεν δέχεται ο πιστός «δυσίν κυρίοις δουλεύειν» (Ματθ. ΣΤ' 24). Δεν δέχεται τον «επαμφοτερισμόν», όπως λέγει ο Μ. Βασίλειος:

-«Ου γαρ επιδέχεται επαμφοτερισμόν η εις Θεόν ελπίς, ουδέ καταδέχεται ο Κύριος ολόκληρον την παρ' εαυτού παρέχειν βοήθειαν τω πότε μεν επί χρήμασιν ηλπικότι, και δόξη ανθρωπινή και δυνάμει τη κατά κόσμον, πότε δε αυτόν εις ελπίδα εαυτόν προβαλλομένω· αλλά δει αληθινώς επαναπαύεσθαι τη παρά του Θεού βοήθεια» (Εις τον Προφήτην Ησαΐαν, Κεφ. 10 Ρ.Ο.).

Γι' αυτό, πάλι κατά τον Μ. Βασίλειον: «Μακάριος ο πάσης ελπίδος των κατά τον κόσμον τούτον εαυτόν αποστήσας, και μόνην έχων εαυτού ελπίδα τον Θεόν». Δηλονότι, μόνον στον Θεόν πρέπει να ελπίζουμε και πουθενά αλλού!

Θα παραθέσουμε λοιπόν τα μικρά αποσπάσματα του Ευαγγελίου, πού μιλούν για την Ελπίδα και στο τέλος θα προσθέσουμε τα όσα μικρά μελωδήματα για την Ελπίδα, που αντιλαλούν μέσα στους «Ψαλμούς» του Δαβίδ και μέσα στα έργα των Αγίων Πατέρων. Έτσι θα έχουμε μια λαμπρή τοιχογραφία, ένα ουράνιο ψηφιδωτόν, που καθρεφτίζει, ωσάν σε ολοφώτεινον καθρέφτην το μέγα έλεος, που μας χαρίζει διαρκώς ο προσκυνητός, ο λατρευτός, ο απερίγραπτος Άγιος Θεός μας ο υπερτέλειος…