Τα Δογματικά Θεοτοκία της Παρακλητικής

Το πρόσωπο της Θεοτόκου κατέχει περίοπτη θέση στην πίστη και την ευσέβεια της Εκκλησίας. Αποτελεί το κέντρον του χριστολογικού και σωτηριολογικού δόγματος της πιστεως. Είναι η απαραίτητη προϋπόθεση της σαρκώσεως του Λόγου. Μόνη η Μαρία, η Κόρη η καθαρά και άσπιλη, μπορούσε να γίνει Μητέρα του Θεού. Το αίμα και η σάρκα της έγιναν αίμα και σάρκα του Υιού του Θεού. Το γεγονός είναι μέγα και τεράστιο. Το μυστήριο της θείας ενανθρωπήσεως είναι το μυστήριο της άχραντης και αειπάρθενης Κόρης. Τα δύο αυτά βαδίζουν αλληλένδετα και αδιαχώριστα. Η Μαρία, ως Θεοτόκος, βρίσκεται πίσω και μέσα στον άφραστο Τόκο της. Τούτο χαρίζει σ' αυτήν δόξαν άφθιτη και αξεπέραστη.

Το πρόσωπο της Θεοτόκου συνέχει ασφυκτικά και την ορθόδοξη λατρεία. Το δόγμα της Παναγίας της η Εκκλησία ψάλλει ευλαβικά σε όλα τα μόρια της θεοϋπόστατης ουσίας της. Ανυμνεί τον άφθορο Τόκο της, την παρθενία και αειπαρθενία της, που είναι η χρυσή σφραγίδα της καινοποιήσεως του σύμπαντος. Την βλέπει σαν εργαστήριο της ενώσεως των φύσεων (του Χριστού), σαν τόπο του "σωτηρίου συναλλάγματος" (της λυτρώσεως του ανθρώπου), σαν γεφύρι και κλίμακα, διά της οποίας ο μεν Θεός κατέβηκε στη γη, ο δε άνθρωπος πέρασε στον ουρανό. Την βλέπει σαν μητέρα της, σαν βοηθό και προστασία της, σαν πρέσβειρα και μεσίτριά της προς τον Κύριο και Σωτήρα της. Και την τιμά υπερβαλλόντως πέρα και απ' αυτές τις ουράνιες αγγελικές φύσεις.

Η απαστράπτουσα πνευματική καλλονή της Παναγίας αποτελεί, τέλος, το παράδειγμα του ήθους, της ασκητικότητος και της πνευματικότητος γενικά της Ορθοδοξίας.

Όποιος δεν εγνώρισε σε βάθος το δόγμα της Θεοτόκου και δεν το έζησε βαθιά μέσα στην ψυχή του, τίποτε δεν εκατάλαβε από την Ορθοδοξία. Το θεομητορικό θαύμα της Παρθένου είναι η χαρά και το κλέος της Ορθοδόξου Καθολικής Εκκλησίας, που τη διαστέλλει συνάμα από αντίστοιχες περί Θεοτόκου θεωρήσεις της ετερόδοξης χριστιανοσύνης.

Τα δογματικά Θεοτοκία είναι ύμνοι στους οποίους με απαράμιλλη ποιητική τέχνη και εμβρίθεια δογματική ιστορείται η αλήθεια της Θεοτόκου. Σ' αυτά εκτίθεται το θεομητορικό και χριστολογικό δόγμα της πίστεως στις βασικώτερες αναφορές του. Στο κείμενό μας, αφού παραθέσουμε πρώτα το κείμενο των ύμνων στο πρωτότυπό τους, το μεταφράζουμε στη δημοτική, και στη συνέχεια το σχολιάζουμε θεολογικώς.

Μεγάλη είναι η χάρη την οποία λαμβάνουν στις ψυχές τους οι πιστοί, όταν, εννοώντας τους ύμνους της Υπεραγίας Θεοτόκου, τους ψάλλουν με ιεροπρέπεια και κατάνυξη καρδιάς.