Έργα Πατέρων της Εκκλησίας
ΟΣΙΟΥ ΠΑΤΡΟΣ ΗΜΩΝ ΝΙΚΟΔΗΜΟΥ ΤΟΥ ΑΓΙΟΡΕΙΤΟΥΕΡΜΗΝΕΙΑ ΕΙΣ ΤΑΣ ΙΔ' ΕΠΙΣΤΟΛΑΣ ΤΟΥ ΑΠΟΣΤΟΛΟΥ ΠΑΥΛΟΥ
Τόμος Πρώτος
Η ΠΡΟΣ ΡΩΜΑΙΟΥΣ ΚΑΙ Η ΠΡΩΤΗ ΠΡΟΣ ΚΟΡΙΝΘΙΟΥΣ
(Στο πρωτότυπο κείμενο του Αγίου Νικοδήμου)Του θείου και ενδόξου Αποστόλου ΠΑΥΛΟΥΕρμηνευθείσαι μεν ελληνιστί υπό του μακαρίουΘΕΟΦΥΛΑΚΤΟΥ Αρχιεπισκόπου Βουλγαρίας
Μεταφρασθείσαι δε εις την καθ’ ημάς κοινοτέραν διάλεκτον και σημειώμασι διαφόροις καταγλαϊσθείσαι παρά του Αγίου ΝΙΚΟΔΗΜΟΥ του Αγιορείτου, και αντιγραφείσαι δι’ αναλωμάτων του αοιδίμου πατριάρχου Κων/πόλεως ΝΕΟΦΥΤΟΥ· Εξεδόθησαν το πρώτον εν έτει 1819 εις την Βενετίαν παρά του Νικολάου Γλυκεί τη συνδρομή των παναγιωτάτων πατριαρχών Γρηγορίου και Κυρίλλου, και του εξοχωτάτου κόμητος κ.κ. Ιωάννου Καποδίστρια, ως και άλλων ζηλωτών κληρικών και λαϊκών, ιδία δε σπουδή των ιερομονάχων Στεφάνου και Νεοφύτου των Αγιορειτών.
ΤΟΜΟΣ ΠΡΩΤΟΣ (Α’)Περιέχων:Την προς Ρωμαίους και την προς Κορινθίουςπρώτην επιστολήν.
Νυν δε το τρίτον εκδίδεται εν Θεσ/νίκη εν έτει 1989, επιμελεία μεν Δημ. Π. Ρίζου του εκ Μελίτης Φλωρίνης, φιλοτίμω δε δαπάνη των εκδόσεων «Ορθόδοξος Κυψέλη» Στυλ. Ν. Κεμεντζετζίδη, εις κοινήν απάντων των ορθοδόξων ωφέλειαν.
Διαβάστε τον πρόλογο του βιβλίου και περιεχόμενα παρακάτω
ΔεμένοΔιαστάσεις: 17,5Χ25Σελίδες: 702
Δεν υπάρχει λόγος να μην επαναλάβω ότι ο άγιος Νικόδημος ο Αγιορείτης είναι από τους πλέον αξιομνημονεύτους μορφάς της Εκκλησίας μας, διαλάμψασα κατά τους νεωτέρους χρόνους. Αγιοπατερική μορφή ισαξία των μεγάλων εκείνων διδασκάλων των πρώτων χριστιανικών αιώνων ελάμπρυνε τόσον το αγιώνυμον όρος με την εκεί άσκησίν του, όσον, και κυρίως, την εκκλησιαστικήν γραμματείαν πονήσας πλειάδα όλην βιβλίων ερμηνευτικών, ασκητικών, δογματοκανονικών, ηθικών, ποιητικών κτλ.
Δεν είναι του παρόντος η λεπτομερής αναφορά εις τον βίον του και εις το πλούσιον συγγραφικόν του έργο. Εξ άλλου δεν διαθέτω την απαιτουμένην διά τόσον βαρύ έργον δύναμιν αφ’ ενός, ησχολήθησαν δε άλλοι ικανότεροι εμού και εν πολλοίς το έχουν καλύψει αφ’ ετέρου.Διό συντόμως αναφέρομαι μόνον εις το προκείμενον έργον.Αι εκδόσεις «ΟΡΘΟΔΟΞΟΣ ΚΥΨΕΛΗ» του Στυλιανού Κεμεντζετζίδη εθεώρησαν ως υποχρέωσίν των να προσφέρουν εις το ορθόδοξον χριστεπώνυμον πλήρωμα και εις πάντα ενδιαφερόμενον, μετά την έκδοσιν εκ των έργων του αγίου Νικοδήμου, α’ του Συναξαριστού των δώδεκα μηνών του ενιαυτού εις 6 τόμους, β’ της Ερμηνείας των Ψαλμών του Δαβίδ εις 3 τόμους, και την Ερμηνείαν των Επιστολών της Καινής Διαθήκης, η οποία αποτελεί μέρος της ερμηνευτικής προσπαθείας του αγίου συγγραφέως.Το έργον είναι μεγάλο και θα χρειασθή να καταβληθή πολύς κόπος, αλλά και χρόνος διά την ολοκλήρωσίν του. Ωστόσο πιστεύουμε ότι, με την βοήθειαν του Θεού, θα ολοκληρωθή αφού ήδη από το 1986 κυκλοφορεί ο τόμος με τας Καθολικάς Επιστολάς και ο ανά χείρας τόμος αποτελεί τον πρώτον από τας Επιστολάς του Παύλου, περιέχων την προς Ρωμαίους και την Α’ προς Κορινθίους. Τονίζομεν ότι θα ημπορούσε να γίνη φωτοτυπική επανέκδοσις εντός συντομωτάτου χρόνου και μάλιστα και των τεσσάρων τόμων συγχρόνως. Επροτιμήσαμε όμως την χρονοβόραν και πολυδάπανην εκ νέου στοιχειοθεσία, διά να αποφύγωμε, κατά το δυνατόν, την δυσανάγνωστον παλαιτυπικήν γραφήν της εν Βενετία εκδόσεως.Και εφ’ όσον επροτιμήσαμε ν’ ακολουθήσωμε αυτήν την οδόν, ανέλαβα να κάνω έναν έλεγχο εις τας αγιογραφικάς παραπομπάς. Διεπίστωσα ότι υπήρχαν πολλά λάθη, τόσον εις το κείμενον όσον και εις την αρίθμησιν κεφαλαίων και χωρίων. Προς αποκατάστασιν του κειμένου, με την κατά λέξιν αντιπαραβολήν, εχρησιμοποίησα διά μεν τα παλαιοδιαθηκικά χωρία την Παλαιάν Διαθήκην εκδόσεως «ΖΩΗ», Αθήναι 1961. Διά δε τα καινοδιαθηκικά χωρία την Καινήν Διαθήκην, εκδόσεως Αποστολικής Διακονίας της Εκκλησίας της Ελλάδος, εν Αθήναις 1968.Ένα δεύτερον μέλημά μου ήταν η κατά το δυνατόν εφαρμογή ανεκτής, όχι τελείως σωστής, στίξεως. Τα αναρίθμητα κόμματα, αι άνω τελείαι, αι άνω και κάτω στιγμαί και αι κάτω τελείαι είναι το δυσκολώτερον ίσως πρόβλημα των κειμένων του αγίου Νικοδήμου. Βέβαια είναι δικαιολογημένα όλα αυτά αν ληφθή υπ’ όψιν το γεγονός ότι ο ίδιος ο συγγραφεύς δεν έκανε διορθώσεις τυπογραφικών δοκιμίων.Επιθυμία μου, αλλά και επιθυμία του εκδότου ήταν να μην αλλοιωθή το ύφος, η γλώσσα και η σύνταξις του κειμένου. Διά τούτο η μόνη μας παρέμβασις ήταν να προσαρμόσω:* Τας ακραίας καταλήξεις των ρημάτων του γ’ προσώπου του πληθυντικού από -ουσι εις -ουν.* Τας καταλήξεις των εις -οω ρημάτων εις καταλήξεις βαρυτόνων.* Το «να ήναι» εις «είναι».* Τας καταλήξεις των ονομάτων από -αις εις -ες.* Και, όχι πάντα, τας αναφορικάς αντωνυμίας· οίτινες, όστις, ήτις κτλ. εις οι οποίοι, ο οποίος, η οποία.* Τέλος αναφέρω την προσπάθειαν να περιορίσω την χρήσιν του αρχικού κεφαλαίου γράμματος εις λέξεις εντός του κειμένου.Βεβαίως αι διορθώσεις έγιναν μόνον εις το κείμενον του αγίου Νικοδήμου. Αντίθετα εις τα αποσπάσματα των αγιοπατερικών κειμένων άφησα το κείμενον ως έχει. Δεν έκανα κανέναν έλεγχον και αντιπαραβολήν. Και τούτο διότι απαιτείται γνώσις όλων των πατέρων και εκκλησιαστικών συγγραφέων, την οποίαν δεν έχω. Και διότι ο άγιος Νικόδημος δεν παραπέμπει εις μίαν γνωστήν πατρολογικήν σειράν, αλλ’ εις μεμονωμένας εκδόσεις πατερικών κειμένων-έργων, τα οποία ευρίσκονται διάσπαρτα εις διαφόρους μονάς του Αγίου Όρους.Ο άγιος Νικόδημος, όπως και όλοι οι αρχαίοι διδάσκαλοι της Εκκλησίας, χρησιμοποιεί τους όρους «Έλληνες» και «Ελληνισμός» με την σημασίαν «ειδωλολάτραι» και «ειδωλολατρία» αντιστοίχως. Εις πλείστας περιπτώσεις αντικατέστησα την λέξιν με το σημαινόμενον. Θεωρώ απαραίτητον αυτήν την διευκρίνισιν διά να μη δημιουργούνται εσφαλμέναι εντυπώσεις κατά την μελέτην του έργου.
Παρέστη ανάγκη εις μερικάς περιπτώσεις να παρεμβάλω παρατηρήσεις υπό τύπον υποσημειώσεων κοντά εις τας πολλάς του αγίου Νικοδήμου. Όπως επίσης παρέστη ανάγκη, ή μάλλον κατά την κρίσιν μου, ασημάντους παρατηρήσεις να απαλείψω.
Δεν συμπεριλαμβάνεται εις την παρούσαν έκδοσιν ο εν τέλει υπάρχων «τοπολογικός πίναξ των αξιομνημονεύτων κατά αλφάβητον», διότι με την εκ νέου στοιχειοθεσίαν και νέαν σελιδοποίησιν δεν ήτο δυνατόν να συμπίπτουν αι σελίδες. Εξ άλλου το έργον είναι ερμηνευτικόν και είναι εύκολος ο εντοπισμός των κατά περίπτωσιν ενδιαφερόντων σημείων.
Δεν θέλω να προσθέσω τίποτε άλλο. Πιστεύω ότι η πνευματική ωφέλεια των αναγνωστών θα είναι πολύ μεγάλη. Εύχομαι δε ο χορηγός παντός τελείου δωρήματος, μόνος σοφός Θεός, ο Πατήρ, ο Υιός και το άγιον Πνεύμα, να φωτίζη τας ψυχάς των Ορθοδόξων εις την κατανόησιν των αιωνίων αληθειών αι οποίαι οδηγούν εις την σωτηρίαν. Μας χειραγωγεί εις τας αληθείας αυτάς ο άγιος Νικόδημος ο Αγιορείτης.Εν Φλωρίνη τη 14 Ιουλίου 1988Εορτή του Αγίου Νικοδήμουτου Αγιορείτου († 1809)Δημήτριος Π. ΡίζοςΘεολόγος - Φιλόλογος
Αντί προλόγου 11Επιγράμματα 12Επιστολή εις κ. Αντώνιον Καποδίστριαν 13Επιστολή προτρεπτική πατριάρχου Κυρίλλου 17Επιστολή πατριάρχου Γρηγορίου και Ιεράς Κοινότητος 20Συνοπτικός βίους Οσίου Νικοδήμου 23Τοις απανταχού Ορθοδόξοις 27ΕΡΜΗΝΕΙΑ ΕΙΣ ΤΗΝ ΠΡΟΣ ΡΩΜΑΙΟΥΣΕΠΙΣΤΟΛΗΝ ΤΟΥ ΑΠΟΣΤΟΛΟΥ ΠΑΥΛΟΥΚΕΦΑΛΑΙΟΝ Α’ 51ΚΕΦΑΛΑΙΟΝ Β’ 87ΚΕΦΑΛΑΙΟΝ Γ’ 107ΚΕΦΑΛΑΙΟΝ Δ’ 120ΚΕΦΑΛΑΙΟΝ Ε’ 129ΚΕΦΑΛΑΙΟΝ Ϛ’ 143ΚΕΦΑΛΑΙΟΝ Ζ’ 158ΚΕΦΑΛΑΙΟΝ Η’ 177ΚΕΦΑΛΑΙΟΝ Θ’ 215ΚΕΦΑΛΑΙΟΝ Ι’ 236ΚΕΦΑΛΑΙΟΝ ΙΑ’ 247ΚΕΦΑΛΑΙΟΝ ΙΒ’ 267ΚΕΦΑΛΑΙΟΝ ΙΓ’ 295ΚΕΦΑΛΑΙΟΝ ΙΔ’ 311ΚΕΦΑΛΑΙΟΝ ΙΕ’ 330ΚΕΦΑΛΑΙΟΝ ΙϚ’ 348ΕΡΜΗΝΕΙΑ ΕΙΣ ΤΗΝ Α’ ΠΡΟΣ ΚΟΡΙΝΘΙΟΥΣΕΠΙΣΤΟΛΗΝ ΤΟΥ ΑΠΟΣΤΟΛΟΥ ΠΑΥΛΟΥ
ΚΕΦΑΛΑΙΟΝ Α’ 363ΚΕΦΑΛΑΙΟΝ Β’ 388ΚΕΦΑΛΑΙΟΝ Γ’ 402ΚΕΦΑΛΑΙΟΝ Δ’ 416ΚΕΦΑΛΑΙΟΝ Ε’ 432ΚΕΦΑΛΑΙΟΝ Ϛ’ 442ΚΕΦΑΛΑΙΟΝ Ζ’ 458ΚΕΦΑΛΑΙΟΝ Η’ 489ΚΕΦΑΛΑΙΟΝ Θ’ 498ΚΕΦΑΛΑΙΟΝ Ι’ 520ΚΕΦΑΛΑΙΟΝ ΙΑ’ 543ΚΕΦΑΛΑΙΟΝ ΙΒ’ 570ΚΕΦΑΛΑΙΟΝ ΙΓ’ 597ΚΕΦΑΛΑΙΟΝ ΙΔ’ 612ΚΕΦΑΛΑΙΟΝ ΙΕ’ 635ΚΕΦΑΛΑΙΟΝ ΙϚ’ 686