Άγιοι της Ηπείρου

Πάνε αρκετά χρόνια από τότε που βρέθηκα για πρώτη φορά στο κατανυκτικό Μοναστήρι της Καστρίτσας. Καθώς κοιτούσα προσεκτικά τις βυζαντινές αγιογραφίες του Μοναστηριού, τα μάτια μου καρφώθηκαν στους Ηπειρώτες νεομάρτυρες. Μια εσωτερική παρόρμηση ένιωσα εκείνη τη στιγμή, που με συνόδευσε σ' όλη τη διάρκεια της ημέρας, πως κάτι δηλαδή έπρεπε να κάνω για να γίνουν γνωστοί στο ευρύτερο κοινό οι Άγιοι της Ηπείρου.

Έτσι ξεκίνησα δειλά-δειλά την προσπάθειά μου αυτή. Έτρεξα σε μοναστηριακές και άλλες βιβλιοθήκες, έσκυψα σε συναξάρια και άλλες αγιολογικές πηγές, για να συλλέξω υλικό. Συμβουλεύθηκα αγιασμένους απ'  την άσκηση και την προσευχή Αγιορείτες πατέρες και συγκέντρωσα αυτό το υλικό που σήμερα παραδίδω στους ευσεβείς αναγνώστες.

Βέβαια τα τελευταία χρόνια αρκετές μονογραφίες είδαν το φως της δημοσιότητος για τους Ηπειρώτες Αγίους. Αισθητή όμως παρέμενε η ανάγκη ενός συλλογικού περιεκτικού έργου.

Αυτή την έλλειψη θέλησα να καλύψω. Γράφοντας την εργασία αυτή έχω απόλυτη συναίσθηση πως η δουλειά μου έχει πολλά κενά και ελλείψεις, γι' αυτό και ζητώ την επιεική κρίση των αναγνωστών. Αλλά έδωσα αυτό που μπόρεσα. Ας ελπίσουμε πως αργότερα άλλοι, ειδικότεροι από μένα, θα δώσουν κάτι τελειότερο.

Στο βιβλίο περιλαμβάνονται άγιοι, οι οποίοι είτε κατάγονται από την Ήπειρο είτε έδρασαν, εμαρτύρησαν ή εκοιμήθησαν στην Ήπειρο. Ως Ήπειρο νοούμε την σημερινή διοικητική περιφέρεια της Ηπείρου αλλά και την Βόρειο Ήπειρο, δηλαδή την περιοχή που εκτείνεται βορείως μέχρι του Γενούσου ποταμού (βλ. χάρτη της Ηπείρου στη σ. 16)

Εκρίναμε καλό προς διευκόλυνση των αναγνωστών να κατατάξουμε τους εν Ηπείρω διαλάμψαντας Αγίους με βάση τη σημερινή διοικητική διαίρεση της Ηπείρου σε νομούς, τους οποίους εθέσαμε κατ' αλφαβητική σειρά. Ακολουθούν οι εν Βορείω Ηπείρω διαλάμψαντες.

Σε Παράρτημα εθέσαμε το Συναξάριο του Αγίου Νεκταρίου, ο οποίος ήταν Ηπειρώτης εκ πατρός. Ομοίως του Αγίου Νικολάου Καβάσιλα και του Αγίου Γρηγορίου Καλλίδη, ο οποίος διετέλεσε Μητροπολίτης Ιωαννίνων. Επίσης ό,τι μπορέσαμε να βρούμε για αγίους ή μάρτυρες, οι οποίοι δεν έχουν επίσημα καταταγεί στο Αγιολόγιο. Φυσικά, οι γνωστοί σε μας άγιοι είναι ελάχιστοι μπροστά στο πλήθος των αγίων, τους οποίους ο Χριστός γνωρίζει.

Τα διασκευασμένα συναξάρια αποτελούν το α'  μέρος του βιβλίου.

Στο β' μέρος υπάρχει η Ιερά Ακολουθία των Αγίων, ο Παρακλητικός Κανών και οι Χαιρετισμοί ποιηθέντα άπαντα υπό του επίσης Ηπειρώτου (εκ Δρόβιανης Βορείου Ηπείρου) μακαριστού Γέροντος Γερασίμου Μοναχού Μικραγιαννανίτου.

Το γ' μέρος απαρτίζουν οι πίνακες (αλφαβητικός και κατά μήνα) των Αγίων.

Τελειώνοντας θα ήθελα να ευχαριστήσω όλους όσους με βοήθησαν στη συλλογή, διόρθωση, ταξινόμηση και έκδοση του υλικού.

Ευχαριστώ ιδιαιτέρως τον μακαριστό πλέον Γέροντα Γεράσιμο Μικραγιαννανίτη, Υμνογράφο της Μεγάλης του Χριστού Εκκλησίας, για τις ιερές Ακολουθίες των Αγίων, που συνέθεσε.

Τον σεβαστό μου π. Κύριλλο, Αρχιμανδρίτη και Γέροντα του Ιερού Κελλίου Αγίου Νικολάου Μπουραζέρη, στο Άγιον Όρος, εξ Ηπείρου ωσαύτως καταγόμενον, για την εικόνα των Αγίων, την οποίαν εφιλοτέχνησεν ο υποτακτικός του παπα-Αρσένιος Μπουραζερίτης μετά περισσής χάριτος. Επίσης τον μακαριστό Γέροντα Θεόκτιστο Διονυσιάτη, Ηπειρώτη την καταγωγήν, για την ενθάρρυνση και συμπαράσταση στην προσπάθεια της πρώτης εκδόσεως του βιβλίου αυτού. Ευχαριστώ επίσης την κ. Γλυκερία Χατζούλη, Δρ Αρχαιολογίας, Λέκτορα του Τμήματος Θεολογίας της Θεολογικής Σχολής του Αριστοτελείου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης για τη βοήθειά της στην επιλογή των εικόνων των Αγίων, που συνοδεύουν κάθε Συναξάριο.

Τέλος τις εκδόσεις Παρακαταθήκη που ανέλαβαν την επιμέλεια του βιβλίου, όπως και τη διακίνησή του από κοινού με τις εκδόσεις Σταμούλη.

Τα έσοδα από την πώληση του βιβλίου θα διατεθούν για την αποπεράτωση του Ιερού Ναού των εν Ηπείρω Αγίων, που έχει ξεκινήσει να ανεγείρεται στα Ιωάννινα.

Εύχομαι ολόψυχα η μεγάλει χορεία των Αγίων της Ηπείρου να ευλογεί τη ζωή μας και να χορηγεί "πάντα τα προς σωτηρίαν αιτήματα".

Κωνσταντίνος Ηρ. Δεσπότης

Ιωάννινα,
Χριστούγεννα 2008