Το Μυστήριον της Θείας Ευχαριστίας - Η βιωματική διδαχή του ιερού Χρυσοστόμου

Η θεία Ευχαριστία ήταν ανέκαθεν ο άρτος της Εκκλησίας, η τροφή και το ποτό όλων των πιστών τέκνων της.

Εάν αυτός ο αχώριστος δεσμός Εκκλησίας και Ευχαριστίας ήταν πάντοτε βασικός και απαραίτητος διά μέσου όλων των αιώνων, αυτό ισχύει ασύγκριτα περισσότερο σήμερα, την εποχή των κατακλυσμικών ρευμάτων, τα οποία δέχεται από παντού η σύγχρονη ανθρωπότητα. Σήμερα, περισσότερο από κάθε άλλη εποχή, έχουμε απόλυτη ανάγκη από το φάρμακο της αθανασίας, το αντίδοτο κατά του πνευματικού θανάτου.

Είναι ευτύχημα ότι η αγία μας Εκκλησία έχει κάποιον που αισθάνθηκε ιδιαίτερα, έζησε εντατικά και κήρυξε με φλόγα την σημασία του βασιλικού αυτού Μυστηρίου. Και αυτός είναι ο άγιος Ιωάννης ο Χρυσόστομος. Η αγία του ψυχή ενώθηκε με τον Χριστό μέσω αυτής της μυστικής τροφής. Έτσι αναδείχθηκε ο κατ' εξοχήν ευχαριστιακός Πατήρ της Ορθόδοξης Εκκλησίας και Θεολογίας. Η φωνή του υπήρξε ιδιαίτερα ισχυρή και συγκλονιστική, κάθε φορά που μιλούσε για το θεϊκό μεγαλείο του κεντρικού αυτού Μυστηρίου.

Αυτή την φωνή οφείλουμε να την ακούσουμε. Είναι ευχάριστο ότι ο πατήρ Γρηγόριος Σταυρονικητιανός, εκλεκτός φίλος και συνεργάτης στον αμπελώνα του Κυρίου, υπό την τριπλή του ιδιότητα -ως θεολόγος, μοναχός και ιερεύς- μελέτησε τον ιερό Χρυσόστομο ως θεολόγο και κήρυκα της θείας Ευχαριστίας, και εκθέτει στην παρούσα μελέτη συστηματικά τον πλούτο της σχετικής διδασκαλίας.

Η Ιερά Μητρόπολις Χαλκίδος με μεγάλη χαρά εκδίδει την εργασία αυτή, με την βάσιμη ελπίδα, ότι θα συντελέση σε μια ευχαριστιακή αφύπνιση και αναζωογόνηση των αδελφών Χριστιανών.

Χαλκίδα 1.9.1971

† Ο Χαλκίδος Νικόλαος

Επιθυμία της ταπεινής αυτής εργασίας -ήδη από την πρώτη έκδοσή της- είναι να παρουσιάση την διδασκαλία του αγίου Ιωάννου του Χρυσοστόμου γύρω από το ευχαριστιακό Μυστήριο.

Ο άγιος Ιωάννης είναι ο κατ' εξοχήν ευχαριστιακός Άγιος. Η γνωστή θεία Λειτουργία, που τελείται καθημερινά σε όλο τον κόσμο, είναι κατά το μεγαλύτερο μέρος δικό του ποίημα. Ο φιλάνθρωπος "Κατηχητικός Λόγος" που παρηγορεί και συγκινεί τους πιστούς στην πασχαλινή θεία Λειτουργία είναι επίσης αποτύπωση των εμπειριών της αγιασμένης ψυχής του.

Όταν ο Ιερός Πατήρ μιλά για το ευχαριστιακό Μυστήριο γίνεται κατ' εξοχήν χρυσορρόας και χρυσόστομος. Η χάρις του Αγίου Πνεύματος που κατοίκησε στην ψυχή του έγινε ανεξάντλητη πηγή θεολογίας, που ποτίζει και δροσίζει τις ψυχές των πιστών κάθε χώρας και κάθε εποχής.

Οι προτυπώσεις της Παλαιάς Διαθήκης συγκλίνουν και οδηγούν στην ιερουργία του Μυστικού Δείπνου. Η επίγεια δράση και η διδασκαλία του Κυρίου επίσης προετοιμάζουν την παράδοση του φρικτού Μυστηρίου. Αυτό πραγματοποιήθηκε μία φορά στην Σιών, αλλά επαναλαμβάνεται σε κάθε θεία Λειτουργία από τον ίδιο Χριστό.

Στην θεία Λειτουργία, το δεσποτικό Σώμα, ο Άρτος της ζωής ο εκ του ουρανού καταβάς μάς ανεβάζει στον ουρανό. Ο πιστός που κοινωνεί αξίως γίνεται ένα με τον Χριστό. Χάρη στο Σώμα αυτό, που νίκησε τον θάνατο, ελπίζουμε ότι θα απολαύσουμε την αθάνατη ζωή.

Ο άγιος Ιεράρχης θεολογεί καΐ κηρύττει την νίκη της αναστάσεως του Χριστού. Αυτή την μαρτυρία της νίκης έδωσε με την ζωή του, εξέφρασε με τον λόγο του και επικύρωσε με τον μαρτυρικό θάνατό του.

Την 14η του μηνός Σεπτεμβρίου του 407, τελευταία ημέρα της μαρτυρικής πορείας του, ο Άγιος, δίχως να μπορή πια να στηριχθή στα πόδια του, οδηγήθηκε κοντά στην αγία Τράπεζα του Ναού του αγίου Βασιλίσκου στα Κόμανα. Φόρεσε καινούργια λευκά ενδύματα, κοινώνησε τα άχραντα Μυστήρια, και ανέπεμψε την τελευταία του προσευχή, λέγοντας την φράση που συνήθιζε πάντοτε: Δόξα τω Θεώ πάντων ένεκεν! Παρέδωσε το πνεύμα και προστέθηκε στην χορεία των Αγίων. Η ψυχή του συνεχίζει την ατέρμονη ευχαριστία προς τον Θεό, στον ουρανό, και τα συγγράμματά του τρέφουν και καθοδηγούν το πλήρωμα των πιστών στην γη.