Ακολουθία και τάξις του Μεγάλου και Αγγελικού Μοναχικού Σχήματος

"...ουκ ανδρών μόνον εισίν αι συνοδίαι,
αλλά και παρθένων..."
Μ. Βασίλειος

Σε διάφορες λειτουργικές φυλλάδες, που περιέχουν την Ακολουθία του μεγάλου και Αγγελικού Σχήματος, συναντούμε την σημείωση: "Αύτη η τάξις ισχύει και διά τας γυναίκας... μετατρεπομένου μόνου, κατά την ανάγνωσιν, του γένους εκ του αρσενικού εις το θηλυκόν". Είναι, όμως, τούτο τόσο απλό σήμερα;

Πολλοί που ευτύχησαν να παρευρεθούν σε κουρές μοναζουσών, δεν απέφυγαν να προσέξουν ότι η εκ του προχείρου μετατροπή του αρσενικού σε θηλυκό δεν είναι πάντα εύκολη, ούτε, ασφαλώς, πάντα επιτυχής. Και δεν είναι, βέβαια, μόνο τα άρθρα, οι αντωνυμίες και τα επίθετα που χρήζουν μετατροπής, είναι και οι μετοχές, όπου η μετατροπή του γένους είναι δυσκολότερη.

Το ζήτημα αυτό δεν αφορά μόνο τις διάφορες ευχές της Ακολουθίας, αλλά και το υμνογραφικό μέρος με τα τροπάρια του ψαλλομένου κανόνα, τα στιχηρά προσόμοια, τα καθίσματα του όρθρου, όπως και τα ψαλλόμενα αντίφωνα τροπάρια της θείας Λειτουργίας. Έτσι ο γυναικείος χορός, που ψάλλει εξ ονόματος της υποψηφίας, ακούγεται να εκφέρει τα ψαλλόμενα σε αρσενικό γένος, όπως π.χ.: "Ιλάσθητι, Χριστέ,* τω σοι προστρέχοντι* οικέτη και τούτον την πολιτείαν* των οσίων καταξίωσον...".

Πέρα από την μετατροπή του γένους, καταβλήθηκε προσπάθεια να διορθωθούν και διάφορα άλλα φιλολογικά, τυπογραφικά και εκ παραδρομής λάθη που συναντώνται σε διάφορες εν χρήσει λειτουργικές φυλλάδες της Ακολουθίας. Αξίζει να αναφέρουμε, επίσης, και τον τομέα των τυπικών διατάξεων της Ακολουθίας, όπου προσπαθήσαμε να αποκτήσουν χαρακτήρα εύληπτο, εύχρηστο και εύρυθμο.

Προβαίνουμε, συν Θεώ, στην έκδοση της Ακολουθίας του Μεγάλου και Αγγελικού Μοναχικού Σχήματος, προσαρμοσμένης σε γένος θηλυκό, για λόγους λειτουργικής ευταξίας των όπου γης γυναικείων ελληνοφώνων Ιερών Μονών.

Η πρόθεσή μας να φθάσει η έκδοση αυτή σε όλα τα Μοναστήρια και η επιδίωξή μας να μην υπάρχει οικονομική ωφέλεια απ' αυτήν, επέβαλαν και την εκτός εμπορίου διάθεσή της.

Παραδίδοντας σε κυκλοφορία την παρούσα έκδοση με ευχαριστίες προς τον Σεβασμιώτατο Μητροπολίτη μας, αφενός για την πατρική ενθάρρυνση του εγχειρήματός μας και αφετέρου για την προλόγιση του βιβλίου, ζητούμε ταπεινά τις σωτήριες προσευχές των Μοναζουσών αδελφών, θεοφιλώς ενασκουμένων "φρονίμων παρθένων" και αποδεκτών της παρούσης εκδόσεως.

5 Ιανουαρίου 2008,
μνήμη της οσίας μητρός ημών Συγκλητικής

Αρχιμ. Αιμιλιανός Καζαντζίδης