Η αγιότητα είναι το αεί ζητούμενο από την αγία μας Ανατολική Ορθόδοξη Εκκλησία, η οποία στηρίζεται και συνάμα απαρτίζεται από αγίους, είτε ευρισκόμενους στη Στρατευόμενη Εκκλησία είτε, και κυρίως αυτούς, στη Θριαμβεύουσα.
Εκκλησία άνευ αγίων δεν μπορεί να λογιστεί ως τέτοια. Χαρακτηριστικό είναι το επεισόδιο, που έγινε κάποτε σε μία των Αγίων Συνόδων της Εκκλησίας μας. Κάποιοι αιρετικοί διατείνονταν ότι κατέχουν την αλήθεια και με πειστικότατα και αληθοφανή επιχειρήματα προσπαθούσαν να πείσουν τους Αγίους πατέρες, περί τούτου. Οπόταν ένας των πατέρων τούς ρώτησε: "Καλά αυτά που λέτε, αλλά στην Εκκλησία σας έχετε αγίους, τίμια λείψανα που θαυματουργούν, θαυματόβρυτες εικόνες κτλ"; Η απάντηση ήταν φυσικά αρνητική. Τότε ο σοφότατος πατέρας, τους είπε: "Μα εμείς έχουμε"! Και έτσι έληξε το θέμα, διότι αυτό από μόνο του αποδείκνυε την ορθότητα της Εκκλησίας μας.
Η απόδειξη εν ολίγοις ότι η Ορθοδοξία μας κατέχει τη μόνη αληθεια, δεν είναι άλλη από την ύπαρξη των αγίων μας. Αν οι άγιοί μας δεν υπάρχουν ολοζώντανοι και πρεσβεύουν υπέρ ημών, τότε γιατί να πιστέψουμε ότι υπάρχει οποιαδήποτε προϋπόθεση για μεταθανάτια ζωή για εμάς. Όχι μόνον υπάρχουν, αλλά είναι συνεχώς κοντά μας και εφ' όσον με πίστη και θέρμη τους επικαλούμαστε, είναι και έτοιμοι ανά πάσα στιγμή να σταθούν αρωγοόι στα όποια αιτήματά μας, αρκεί αυτά να είναι ψυχωφελή. Αυτό το έχουν αποδείξει πάμπολλες φορές με τα θαύματά τους που τελούν προς δόξαν της Τρισηλίου Θεότητας.
Η Ευαγγελική ρήση "Άγιοι γίνεσθε ότι εγώ Άγιος ειμί" (Πέτρ. 1, 16), βρίσκει πλήρη απήχηση μέσα στους Θεσσαλονικείς των αιώνων που πέρασαν, από την εποχή που η ρήση αυτή λέχθηκε απο τον Κύριό μας Ιησού Χριστό, μέχρι και τις μέρες μας. Η ονομαστή νύμφη του Θερμαϊκού μπορεί σήμερα να περηφανεύεται ως πόλη αγίων, αφού έχει να επιδείξει αξιοζήλευτο αριθμό ανδρών και γυναικών επιφανών, που κατάφεραν να ευαρεστήσουν ενώπιον του Κυρίου και θριαμβευτικά να εισέλθουν στην Άνω Ιερουσαλήμ, ενοικούντες στις Ουράνιες Σκηνές.
Αυτοί σήμερα καθίστανται οδοδείκτες και φάροι φωτεινοί για τους Θεσσαλονικείς του παρόντος χρόνου, αλλά, και κυρίως αυτό, όχι μόνο σημεία αναφοράς, αλλά παραδείγματα προς μίμηση. Όπως λέγει ο Ιερός Χρυσόστομος: "Τίμησις αγίου, μίμησις αγίου". Μέσα στους χαλεπούς από πνευματικής σκοπιάς καιρούς που ζούμε, αυτοί ατενίζουν από ψηλά τους κατοίκους της πόλης στην οποία έζησαν, θαυματούργησαν και στήριξαν την Εκκλησία της, έτοιμοι να προστρέξουν προς αρωγή οποιουδήποτε εμπερίστατου ζητήσει τις πρεσβείες τους στο Ουράνιο Θυσιαστήριο. Το γεγονός και μόνον ότι έζησαν εδώ και πολλοί από αυτούς έχυσαν το αίμα τους εδώ, στερεώνοντας έτσι την εδώ Εκκλησία, καθιστά την επικοινωνίας μαζί τους μία αδήριτη αναγκαιότητα.
Η Θεσσαλονίκη ευτύχησε να έχει πλειάδα αγίων από όλες τις κατηγορίες αυτών. Αποστόλους, ερημίτες, αναχωρητές, ομολογητές, στυλίτες, δενδρίτες, σπηλαιώτες, διά Χριστόν σαλούς, τους παντοιοτρόπως μαρτυρήσαντες, οσίους, ιεράρχες. Οι τελευταίοι είναι ίσως το πιο δυνατό σημείο αναφοράς, διότι όταν οι αρχιερείς μίας πόλης αγιάζουν αυτήν διά της βιωτής των, δεν έχει παρά και οι κάτοικοί της να τους έχουν ως παράδειγμα προς μίμηση, εφ' όσον αυτοί οδηγούν με σταθερότητα το ποίμνιό τους στην κατά Χριστόν τελείωση. Χαρακτηριστικά να αναφέρουμε ότι από τους 133 αρχιερείς της πόλης, από τον 1ο, Γάιο μέχρι και τον νυν Παναγιώτατο, μετρούμε 32 αγίους, οι οποίοι καλύπτουν όλο το χρονολογικό φάσμα από τους πρώτους αποστολικούς αιώνες μέχρι και τις μέρες μας. Σχεδόν ένας στους τέσσερις. Ένας αξιοζήλευτος αριθμός, που κάθε χριστιανική πόλη θα ζήλευε.
Εδώ βέβαια, για να είμαστε απόλυτα σωστοί και να μη θεωρούμεθα ότι κάνουμε διακρίσεις, πρέπει να εξαίρουμε το έργο και τον σημαίνοντα και καίριο ρόλο των πιστών Θεσσαλονικέων. Δεν θα ήταν ουδέποτε κατορθωτό να επιτευχθούν τα πιο πάνω, χωρίς τη συμβολή των ευλαβών πιστών κατοίκων της πόλης. Δεν είναι λίγες οι περιπτώσεις όπου οι προσπάθειες των λίγων έπεφταν στο κενό διότι οι λίγοι δεν εύρισκαν ανταπόκριση από τους πολλούς. Οι κατά καιρούς πλατειές μάζες των ευσεβών Θεσσαλονικέων υπήρξαν ίσως το κυριότερο συστατικό της επιτυχίας του σκοπού των αγίων.
Εάν η πίστη είναι το κυριότερο συστατικό της επίτευξης ενός θαύματος, τότε και εδώ η επιδεκτικότητα του απλού λαού είναι το κυριότερο συστατικό της αναγνώρισης της αγιότητας από τους προσπαθούντες να επιτύχουν αυτήν. Άλλως πως δεν θα είχαν θετικά αποτελέσματα οι όποιες προσπάθειές τους, ή ακόμα και θαυματουργίες τους. Ας μην ξεχνάμε τον Κύριό μας που διήλθε διδάσκων και θαυματουργώντας και όμως δεν έγινε πιστευτός από τους συγχρόνους Του. Βέβαια οι άγιοί μας πάλιν άγιοι θα ήταν, απλά δεν θα ετύγχαναν αναγνώρισης απο τους τότε και τώρα κατοί κους της πόλης. Το γεγονός ότι μέχρι σήμερα θεωρούνται άγιοι αυτής της πόλης σίγουρα οφείλεται στην πίστη των ευσεβών Θεσσαλονικέων, προς πιστωση των ιδίων πάντοτε.
Δεν θα ήταν υπερβολή να πούμε ότι η Θεσσαλονίκη σήμερα είναι η κατ' εξοχήν πόλη των αγίων και ως τέτοια προσφέρεται ως πρότυπο όλων των χριστιανικών πόλεων του κόσμου. Αυτό όμως γεννά και την υποχρέωση των κατοικούντων εν αυτή, να αγαπούν, σέβονται, τιμούν και στο μέτρο των δυνατοτήτων του καθ' ενός, να καταβάλλεται άοκνη προσπάθεια μίμησης των αγίων μας.
Ο Πατέρας μας Θεός και Κύριος ημών, Ιησούς Χριστός, ο χορηγός κάθε αρετής και ευεργεσίας, μέσα στην παντοδυναμία του, (αδύνατα παρά τοις ανθρώποις, δυνατά παρά τω Θεώ) έχει μέσα στα πλαίσια της άπλετης Αγάπης Του προς τα πλάσματα-εικόνες Του μία, ας μου επιτραπεί η έκφραση- "αδυναμία". Δεν μπορεί ο Θεός σε καμία περίπτωση να μην σώσει όποιον του το αιτείται με τον σωστό τρόπο. Δεν μπορεί ο Θεός να μην παράσχει την πολυπόθητη αγιότητα σε εμάς, αν εμείς διά των λόγων, πράξεων και του όλου εν γένει είναι μας, Του το ζητάμε.
"Αιτήτε και δοθήσετε υμίν, ζητήτε και ευρήσετε, κρούετε και ανοιγήσετε υμίν" (Λουκ. 11, 9). Αυτή η αδιάψευστη ρήση του Κυρίου μας, ας γίνει σκοπός της ζωής μας ως γνώμονάς μας, για να μπορέσουμε κάποτε να συναντήσουμε τους αγίους μας. Για να μπορέσουμε αν θέλετε, να εκπληρώσουμε τον σκοπό και το νόημα της ζωής μας, που δεν είναι άλλο, ή δεν θα έπρεπε να είναι άλλο, από την είσοδό μας στην Άνω Ιερουσαλήμ.
Σε όποια προσπάθειά του ο άνθρωπος ψάχνει για βοηθήματα ή μέσα, μέσω των οποίων θα φτάσει στην επιδίωξή του, να πετύχει το ζητούμενο αποτέλεσμα. Για εμάς τους Χριστιανούς μοναδικό μας βοήθημα είναι οι άγιοί μας. Σε αυτούς προστρέχουμε όταν αντιληφθούμε ότι ξεμείναμε απο άλλα πιθανά βοηθήματα, αυτοί στέκονται δίπλα μας στις δυσκολίες της ζωής, αυτοί θαυματουργούν για εμάς, αυτοί μας συμπαρίστανται στις αναποδιές, αυτοί μας παρηγορούν στις θλίψεις μας, αυτοί πρεσβεύουν στον Θεό, αυτοί θα μας οδηγήσουν κοντά Του όταν έρθει η ευλογημένη ώρα της εξόδου μας.
Ας γίνουμε λοιπόν διά των προσευχών μας και των πρεσβειών πάντων των αγίων μας, πύρινοι αιτητές στο Ουράνιο Θυσιαστήριο. Ο τελικός αποδέκτης του αιτιατού αυτών των ικεσιών μας, δεν θα είναι άλλος από εμάς τους ίδιους, αφού τα αγαθά του Παραδείσου εμείς οι ίδιοι καλούμαστε να τα απολαύσουμε. Αμήν.
Ίκαρος Ν. Πετρίδης
Δεκέμβριος 2014