Παρακλητικοί Κανόνες εις την Θεοτόκον, μετά ερμηνείας

Όλοι οι άγιοι πατέρες της Εκκλησίας αισθάνθηκαν και αισθάνονται την ανάγκη να υμνήσουν, να δοξολογήσουν, να αινέσουν, να μεγαλύνουν, να ευφημήσουν και να ευχαριστήσουν την Παναγία μας.

Διά τον λόγον αυτόν συνέγραψαν πλήθος βιβλίων, μέσα στα οποία εκφράζουν όλα τα αισθήματά τους, τα οποία προηγουμένως είχαν χαραχθεί στις αγιασμένες ψυχές τους: προσευχές, ακολουθίες, παρακλήσεις, χαιρετισμούς και άλλα.

Όμως οι άγιοι ένιωθαν και μία ακόμη ανάγκη, την οποίαν συνεχώς και ποικιλοτρόπως απηύθηναν προς την Θεοτόκον.

Αυτή η ανάγκη ήταν και είναι οι θερμές προς την Παναγία παρακλήσεις, να βοηθή, να στηρίζη, και να πρεσβεύη υπέρ ημών των αμαρτωλών.

Γι' αυτό και η βιβλιοθήκη της Ορθοδόξου Εκκλησίας είναι γεμάτη με όλων των ειδών τις παρακλήσεις προς την Θεοτόκον. Τόσο, ώστε σε όλους τους ύμνους και τα τροπάρια που έχουν γραφή οι πατέρες δεν παραλείπουν να ζητάνε την βοήθειά της και τις πρεσβείες της: "...Παρακαλώ σε, Παρθένε βοήθησόν μοι εν τάχει" (Μ.Π.Καν.)· "...Ειμή γαρ συ... πρεσβεύουσα, τις ημάς ερρύσατο εκ τοσούτων κινδύνων;" (αυτόθι)· "Πρεσβεία θερμή και τείχος απροσμάχητον" και πλήθος άλλων, τα οποία είναι αδύνατον να αναφερθούν.

Δεν είναι μόνον οι Πατέρες οι οποίοι ζητούσαν και ζητούν από την Θεοτόκον προστασία, βοήθεια και πρεσβείες, αλλά όλοι γενικά οι Χριστιανοί όλων των αιώνων δεν έπαυσαν ποτέ, και δεν θα παύσουν να απευθύνωνται προς την Μάνα των Χριστιανών και να την παρακαλούν για όλες τους τις ανάγκες.

Διαβάζοντας κανείς, ή ψάλλοντας, όλους αυτούς τους θεσπεσίους ύμνους και τα τροπάρια, μέσα στα οποία είναι εναποθηκευμένες όλες οι προς την Θεοτόκον αιτήσεις, συγκλονίζεται και μένει ενεός.

Ένας άγιος όμως, ο Μεγάλος Ανδρέας ο Κρήτης, αισθανότανε την ανάγκη να παρακαλέση την Παναγία μας κάπως ιδιαίτερα από τους άλλους, κάπως οικειότερα αλλά και τολμηρότερα, θα έλεγα.

Την παρακαλούσε όχι μόνον να τον βοηθήση αυτή, ή και να πρεσβεύη υπέρ αυτού, αλλά προχωρεί και πέραν τούτου. Τολμά, ναι τολμά και την παρακαλεί, και επιμένει μάλιστα, να της λέη να κλάψη η Παναγία μας εμπρός εις τον Θεόν, για να καμφθή ο Θεός και να τον συγχωρήση, να τον σώση.

Ας διαβάσουμε το μέρος αυτό, το Θεοτοκίον αυτό, για να δούμε την ανάγκη που ένιωθε, τον φόβο της κολάσεως που τον είχε κυριεύσει, και τον πόνο με τον οποίον την παρακαλούσε. "Θεού η Μήτηρ, βλέψον εις άβυσσον, ίδε ψυχήν βασάνοις εκδοθείσαν κολάζεσθαι, και τα γόνατα κλίνασα δάκρυσον. Ίνα επικαμφθείς Σου ταις παρακλήσεσι, ο το αίμα δους υπέρ εμού ανακαλέση με" (Μ. Ευχολόγιον).

Δηλαδή, πιο απλά: ω Μητέρα του Θεού, κοίταξε στην άβυσσο, στην κόλαση που βρίσκομαι -η συναίσθησις της ενοχής του τον έκανε να νιώθη ότι πράγματι είναι στην κόλαση- και δες την ψυχή μου, που έχει παραδοθή στα βάσανα, για να τιμωρήται. Και σε παρακαλώ, Παναγία μου γονάτισε μπροστά στον Θεό, και κλάψε μπροστά σ' Αυτόν που έδωσε το Αίμα του για μένα, για να καμφθή από τις παρακλήσεις Σου, να με ανακαλέση, να με βγάλη από δω και να με πάρη πλησίον Του.

Πόσην τόλμην, πόσην παρρησίαν είχε αυτός ο Άγιος προς την Θεοτόκον! Αλλά πόσο θα την αγαπούσε, και πόσο μεγάλες σχέσεις θα είχε μαζί της, ώστε να παίρνη αυτό το θάρρος να της λέγη να κλάψη μπροστά στον Θεό γι' αυτόν!!!

Ανάμεσα λοιπόν, στα βιβλία αυτά που είναι γεμάτα από τόσες ακολουθίες, αιτήσεις, παρακλήσεις, ύμνους, θεοτοκία, κανόνες, τροπάρια, απολυτίκια και άλλα προς την Παναγία μας, είναι και οι δύο λεγόμενοι Παρακλητικοί Κανόνες, ο μικρός και ο μεγάλος, οι οποίοι είναι σε καθημερινή χρήση από τους πιστούς.

Στην Εκκλησία ψάλλονται και οι δύο αυτοί Κανόνες από την 1ην έως την 13ην Αυγούστου εναλλάξ. Μια φορά ο μικρός παρακλητικός Κανόνας, και μία φορά ο μεγάλος.

Οι πιστοί, όμως, τους χρησιμοποιούν ανά πάσαν στιγμήν, ή στους Ναούς που καταφεύγουν και παρακαλούν τους ιερείς και τις διαβάζουν, ή μόνοι τους, όποτε θέλουν, στα σπίτια τους.

Οι ακολουθίες αυτές των δύο παρακλητικών Κανόνων, όπως είπαμε, είναι γεμάτες από παρακλήσεις, δεήσεις, και ικεσίες, που εκφράζουν όλων των ειδών τις ανάγκες που έχει ο κάθε άνθρωπος. Είναι, θα μπορούσαμε να πούμε, μία μεγάλη και συνεχής παράκλησις με όλων των ειδών τα αιτήματα, τα καθημερινά, τα οποία έχει ανάγκη ο άνθρωπος.

Είναι δε τόσο αναγκαίο και τόσο ωφέλιμο το βιβλίο αυτό που δεν θα πρέπη να απουσιάζη, ούτε και να μένη αργό από κάθε σπίτι και από κάθε χριστιανική οικογένεια.

Επειδή, όμως, είναι αρκετά δυσνόητο από πολλούς, λόγω της γλώσσης, και κατόπιν παρακλήσεων πολλών αδελφών, προβαίνουμε, με την Χάρη του Θεού, και με την ευλογία της Θεοτόκου, στην απλούστευση της γλώσσης, και των δύο αυτών παρακλητικών Κανόνων, προς μεγαλυτέραν κατανόησιν των αιτημάτων των παρακλήσεων.

Τον Μεγάλο Παρακλητικό Κανόνα τον ερμηνεύσαμε, ως γνωστόν, στην παρελθούσα χρονιά, το 1989. Εφέτος, προβαίνομε, συν Θεώ, στην ερμηνεία και του μικρού Παρακλητικού Κανόνος.

Λέγω, ακόμη, ότι οι Κανόνες αυτοί δεν περιέχουν μόνον αιτήσεις και παρακλήσεις, αλλά όλα τα τροπάρια είναι και διδακτικά, διαφωτιστικά και ερμηνευτικά των Γραφών γι' αυτό είναι από κάθε πλευράν ωφέλιμοι.

Είναι ανάγκη λοιπόν, όλοι οι πιστοί, είτε έχουν είτε δεν έχουν ανάγκη, να διαβάζουν τακτικά τους Κανόνες αυτούς, και με θερμή πίστη και βαθειά ελπίδα να απευθύνονται προς την Θεοτόκον. Διότι ουδείς προστρέχει προς Αυτήν χωρίς να λαμβάνη το δώρημα.

Φυσικά, υπάρχουν και άλλοι παρακλητικοί Κανόνες, του Κυρίου, των Αγγέλων και πολλών Αγίων, αλλά αυτοί δεν είναι σε κοινή χρήση της Εκκλησίας. Αυτούς τους συναντούμε στα μοναστήρια.

Διά τούτο, πολύ ωφέλιμο είναι, όσοι πιστοί ημπορούν να διαβάζουν και τους παρακλητικούς Κανόνες και τους χαιρετισμούς, μκαι με κάθε άλλο τρόπο να απευθύνονται στην Παναγία μας και τον Κύριό μας.

Με την ελπίδα λοιπόν, και την πεποίθηση ότι και αυτό το βιβλίο "ΕΡΜΗΝΕΙΑ ΤΩΝ ΠΑΡΑΚΛΗΣΕΩΝ ΤΗΣ ΠΑΝΑΓΙΑΣ" θα ωφελήση τα μέγιστα, και θα προσφέρη πολλά στην πνευματική μας ζωή, το παραδίδομε στην κυκλοφορία.

Γι' αυτό και συνιστάται η τακτική μελέτη αυτού.

Ευχόμαστε η χάρις και οι πρεσβείες της Θεοτόκου να είναι πάντοτε μαζί μας.

Αμήν.

Πάτρα, Αύγουστος 1990